Süt Dişleri | Ankara Diş Kliniği Sincan Diş Hekimi - Diş Hekimi Ankara : Aysun İĞNELİ Diş Kliniği Sincan

1.) Santral kesiciler ( 1 numara ) (6-12 ay)

2.) Lateral kesiciler ( 2 numara ) (9-16 ay)

3.) Köpek süt dişler ( 3 numara ) (16-23 ay)

4.) Azı dişi (1. Azı) ( 6 numara ) (13-19 ay)

5.) Azı dişi (2. Azı) ( 7 numara ) (22-33 ay)

Kalıcı dişler gelişmelerini tamamladıkça, çene kemikleri içerisinde gittikçe yukarıya doğru sürülürler ve üzerlerinde daha önceden çıkmış olan süt dişlerini ittirerek en nihayetinde süt dişlerinin yerlerinden çıkarak düşmesine (halkımız tarafından tercih edilen tabirine göre : dişlerin dökülmesine) neden olurlar. 

kalıcı dişlerin çıkma sırası ve zamanları şu şekilde özetlenebilir :

1.) Azı dişi (1.Büyük Azı) ( 6 numara) (6 yaşında)

2.) Santral Kesici Dişler ( 1 numara) (7 yaşında)

3.) Lateral Kesici Dişler ( 2 numara) (8 yaşında)

4.) Küçük Azı (1.Küçük) ( 4 numara) (9 yaşında)

5.) Köpek-Kanin Dişleri ( 3 numara) (10 yaşında)

6.) Küçük Azı (2.Küçük) ( 5 numara) (11 yaşında)

7.) Azı dişi (2.Büyük Azı) ( 7 numara) (12 yaşında)

8.) Azı dişi (3.Büyük Azı) ( 8 numara) (17-21 yaş ) 

     (*20 yaş dişleri) 

Çocuklar  gelişim aşamalarında iken, kendilerini koruma iç güdüsü ile yaklaşan  ebebeynleri bazen kantarın topuzunu kaçırmakta ve paranoyakça  yaklaşımlarla hem kendi ruhsal dengelerini hem de çocuğunkini bozacak  derecede aşırı korumacı tavırlar ile çocuğun her değişiminin altında bir  hastalık aramaktadırlar. Bu yaklaşım tarzı da en az duyarsızlığa varan  aşırı genişlik-rahatlık ve alakasızlık kadar yanlıştır. Çocuğumuza olan  sevgimizin onu boğmasına izin vermeden ancak yetersiz ilgi nedeni ile  var olabilecek hastalıkları da gözden kaçırmadan bir denge noktası  çerçevesinde çocuğumuzun gelişim süreçlerinin gözlemcisi olmalıyız.

Tıpkı  diş çıkarma sürelerinin ve hatta sıralarının değişken olması gibi, diş  çıkarma sürecinde bebekte gözlenen değişiklikler de tamamen bebeğin  kişisel özelliklerine ve bebeğin ebebeyninden aldığı genetik koda  bağlıdır. Kimi bebek süt dişi çıkartırken hiçbir şekilde rahatsızlık  belirtisi göstermezken, kimisi enfeksiyon olmuşçasına ateşlenir ve  müthiş huzursuzluk yaşayabilir.

Süt dişi çıkartmaya bağlı bebekte  görülen rahatsızlıklar sırasında, akılda tutulması gereken anahtar  nokta, bebeği bu süreç içerisinde dikkatlice inceleyerek hem fizyolojik  ihtiyaçlarını zamanında gidermek, hem de oluşan bu şikayetlerin çocukta  yarattığı huzursuzluk durumundan dolayı artan ilgi ve sevgi ihtiyacına  yeterli cevap vererek sakinleşmesini sağlamaktır. Bu periyotta,  gelişmesi muhtemel semptomları iyi bilmek ve çocukta gelişen her  değişikliği diş çıkarmasına yorarak, var olan bir başka patolojiyi de  atlamamak icap eder. Konu yine burada kantar ve topuz meselesine  dönmektedir.

Ateş :
Dişler, çene kemikleri ve diş etleri nahiyesinde yeni diş sürmesine  bağlı izlenen artmış fizyolojik uyaranlar, vücut iç mekanizmalarını  etkileyerek patolojik ateşten ayırt edilmesi şart olan, süt dişi  çıkartmaya bağlı ateşi tetikleyebilirler. Çıkan ateşin çocukta  yarattığı, ya da ateşin birlikte görülmeye başladığı ek semptomlar  dikkatle izlenerek, "ateş" bulgusunun altında başka bir sebebin var olup  olmadığı araştırılmalıdır. Bunun için evde uygulanabilecek en uygun  yöntem, bebeğin genel durumunun her zamankinden ne kadar farklı  olduğunun gözlenmesi, beslenme ve iştah durumunun irdelenmesi, halsizlik  olup olmadığına dikkat edilmesi ve ateşin belirli aralıklarla ölçülerek  takip edilmesi yolu ile artıp artmadığının tespit edilmesidir.  Ayriyetten, hastalık durumlarında kullanılan ağrı kesici ve ateş  düşürücü ilaçların "doktor kontrolünde" kullanılarak, bebeği sıkıntıya  sokan semptomlarından mümkün olduğunca arındırmaya çalışmak en doğru  yaklaşımdır. Bu şekilde davranılmasına rağmen 3 gün boyunca  düşürülemeyen ateş durumlarında, acaba altında başka bir sebep mi vardır  diye mutlaka doktora danışmalıdır.

Ağrı ve Huzursuzluk :
Çıkmakta olan dişlerin, diş etleri ve çevre dokularına yaptığı  basınç etkisi ve diş sürme fizyolojisi sırasında lokal olarak salgılanan  inflamatuvar maddeler, bebekte huzursuzluk şeklinde semptom veren ağrı  ve kaşıntı hissi kaynaklı rahatsızlıklar olarak karşımıza çıkmaktadır.  Bu durumda, çocuğun sıkıntısını giderebilmek için, şikayeti olan diş eti  bölgesine çok yumuşak yapılacak masaj, dişindeki bu kaşıntı hissinin  uyandıracağı kaşınma güdüsünü giderebilmesi için ağzına sokup iştahla  ısıracağı yumuşak plastik kıvamlı uygun oyuncakların tedarik edilmesi  pratik çözümler olarak kullanılabilir. Ayrıca bir diş hekimi tavsiyesi  ile kullanılacak, diş etine uygulanan ve ağrı/kaşıntı hissinin  azaltılmasına yönelik kremler de medikal bir alternatif olabilir.

Diş eti kanaması :
Diş çıkma sürecinde, diş etleri üzerinde hafif morluklar  görülebilir. Bu durum diş eti ve çene kemiği içerisinde gelişmekte olan  fizyolojik süreçlerin bir işaretçisidir ve doğaldır. Oluştuğu günden  birkaç gün sonrasında kendi kendine iyileşme eğiliminde olacaktır.

Tükürük miktarında artma :
Bebekler normal olarak 2 aylık iken, salya akıtmaya başlarlar. Ancak  diş çıkartma süreci sırasında, ağızları içerisinde devamlı oluşan  kaşıntı ve diğer duyusal uyaranlar, lokal etkileri ile tükürük salgısı  miktarının büyük ölçüde artmasına yol açabilirler. Bu durum bir tedavi  gerektirmemekte, artan salya miktarına bağlı oluşan ağız dışına tükürük  akıntısının yumuşak ve temiz bir bezle düzenli silinerek bertaraf  edilmesi yeterli olmaktadır.

Öksürük :
Süt dişi çıkartan bebekte öksürük görülmesi, tükürük miktarındaki  artmaya bağlı ikincil semptomlardan biridir. Artan tükürük, kendini  korumaya programlanmış solunum yolları reflekslerini uyararak öksürüğe  neden olur ve böylece nefes borusuna kaçma riski olan sıvı ya da  kaçabilen ufak miktar bu mekanizma ile dışarıda tutulur.

Yüzde kızarma :
Bu semptom da artmış tükürük miktarı nedeniyle oluşan salya akıtmaya  sekonder oluşur. Ağız ortamında var olan ağız mukozası, salya ile doğal  yapısını muhafaza ettirmek üzere yaratılmışken, insan derisi uzun süre  ıslak kaldığında kepeklenmek ve bütünlüğünü kaybetme emareleri  göstererek ağız içi mukozasından farklılık gösterir. Bebek, süt dişi  çıkartır iken yaşadığı aşırı tükürük üretimine bağlı salya akıtması  sırasında, akan salyanın sürekli temas ettiği yörelerin başında olan  çene ve diğer yüz bölgelerinde doğal olarak yıpranmaya bağlı  kızarıklıklar oluşabilir. Bu durumun çözümü, tükrük miktarında artma  maddesinde önerilen ile aynıdır. Yani temiz ve yumuşak bir bezle düzenli  olarak akan salyanın silinmesi uygundur. Ayrıca, uyuyan bebeğin yatay  konuma gelmesi akabinde yastığına akıtarak biriktireceği salyadan  etkilenmemesi için, yastık ile yüzü arasına emici bir katman (yumuşak  bir havlu) konulması diğer bir pratik çözüm yoludur.

İştahta azalma :
Aslında diş çıkartan bebeğin iştahında bir azalma olmaz. Bilakis  sanki her şeyi yemek ister gibi ağızına götürme eğiliminde artma  gözlenir. Ancak, ağzın ağrıyan ve kaşınan diş eti bölgelerindeki  sıkıntısını gidermek üzere bebeğin geliştirdiği bir savunma mekanizması  olan yabancı cisimleri ağızına sokma durumunun yarattığı rahatlama, konu  yemek yemeye geldiğinde tam tersi şekilde işler. Çünkü emme durumunda  bebeğin ağrıları artmaktadır ve katı gıdalar ile beslenme evresinde olan  bebeklerde bu grup besine karşı ilgi geçici olarak kaybolabilir. Akılda  tutulması gereken nokta, bu dönemin geçici bir süre olduğudur. Bebeği  aşırı zorlamadan normal miktarlarda ve özellikle sıvı ağırlıklı gıdalar  ile beslenerek, bu içinde bulunduğu sıkıntının geçeceği süre atlatılır.

Kulaklarda hassasiyet :
Azı dişlerinin çıkması sırasında, yakın bölgede bulunan ve aynı grup  sinir tarafından duyusu alınan yüz bölgelerinde, ağız içi ağrısı ve  kaşıntısı yansıyan ağrı şeklinde hissedilebilir. Bu nedenle, bebeğin  kulağını çekiştirme ve yanaklarını tutarak ovuşturma gibi halleri  gözlenir ise, ebebeyninin de kulak ve yanaklara ufak dokunuşlar ile  masajlar yaparak var olan rahatsızlığı rahatlatmaya yardımcı olması  faydalıdır.

Uykusuzluk :

Gündüz uyanık olduğu  süre içerisinde bebeğe rahatsızlık veren diş çıkartma işlemi, geceleri  de devam eden bir proses olduğundan, süt dişi çıkartan bir bebeğin  gündüz ile aynı dertlerden muzdarip olarak geceleri de huzursuzlanması  ve dolayısı ile uykusunun kaçması gayet beklenen bir durumdur. Bu  uykusuzluk periyodu da anlayışla karşılanmalı, ve diğer tüm semptomlar  sırasında olduğu gibi bebeğin fiziksel ihtiyaçları giderildikten sonra,  muhtaç olduğu ilgi ve sevgi ona hissettirilerek rahatlatılması yoluna  gidilmelidir.

Diş macunu kullanımına da 1 yaşında başlanabilir. Ancak her fırçalamada sadece mercimek tanesi kadar bir diş macunu, diş fırçasının üzerine uygulanmalıdır. Diş macunu muhteviyatındaki flor dişlere faydalı olmakla birlikte, çocukların diş macununu yutma üzerindeki kontrollerinin büyükler kadar gelişmemiş olması, vücutta gereğinden fazla flor birikmesine ve akabinde bu sefer flor'un yan etkileri nedeni ile diğer gelişimsel sorunların oluşmasına yol açabilir. Eğer gerekli görülür ise, diş macunu kullanımına başlanması 2 yaşına kadar ertelenebilir.

Diş bakımına erken başlamanın önemi, süt dişlerinin erişkin dişlerine göre çok daha dirençsiz olması dolayısıyladır. Çocuk yaşta, erişkin standartlarına göre oldukça kolay ve hızlı çürüyebilen süt dişlerinin sağlıksız olması, alttan gelen dişlerin doğal gelişimlerini de etkileyecektir!